FrankrijkHistorie, kunst en gastronomie in Pays de la Loire (2)
Le Mans is de hoofdstad van het departement Sarthe en vooral bekend om de ‘24 uur van’. In 2023 was de 100e editie van deze legendarische autorace. Er zijn overigens het hele jaar races in allerlei categorieën, ook met classic cars. Het circuit werd in 2024 verkozen tot Frans monument nr. 1.
Grootse kathedraal
Kathedraal Saint-Julien aan de Sarthe-rivier in Le Mans is een van de grootste van Frankrijk en dateert uit 1100. Het gotische deel is er eeuwen later aangebouwd. Verhelderend zijn de maquettes binnen die per periode weergeven hoe de kathedraal eruitzag. Bijzonder is het glas-in-lood en het engelenplafond. Geoffroy V, graaf van Anjou (1113-1151), werd in Le Mans geboren en in deze kathedraal gedoopt. Zijn bijnaam Plantagenêt dankte hij aan de gele brem (planta genista) op zijn hoed als hij terugkeerde van de jacht. Hij trouwde met Matilda, dochter van de Engelse koning Henry I. Hun zoon was koning Henry II.
Lees hier:
Romeinse muur
Onze gids in Le Mans is Nathalie die onvermoeibaar uitleg geeft. Zo wijst ze ons bij de ingang van de kathedraal op de Romeinse muur en resten van een Romeinse toren, daterend uit de vierde eeuw en pas in 2018 herontdekt. De muur had 26 torens en moest de inwoners tegen de Barbaren beschermen. De muur en toren zijn gebouwd van zwarte roussard-steen en witte kalksteen uit de omgeving van Le Mans. De muur alleen al is 9 meter hoog en 4 à 5 meter dik. Ook is er een Middeleeuwse muur. Op genoemde maquettes is mooi te zien hoe de Romeinse muur moest wijken voor de uitbreiding van de kathedraal.
Historische wijk
We lopen door straatjes met kinderkopjes in de historische wijk Cité Plantagenêt. Wie had gedacht dat Le Mans zo’n goed bewaard oud centrum heeft met middeleeuwse vakwerkhuisjes? Het oudste huis dateert uit 1420. Het was één huis, maar het werd opgedeeld in twee panden. In een ervan zit nu een boekwinkel. Het oude straatje zelf, Rue de la Reine Bérengère, is een bekende filmlocatie. Onder meer de film ‘Cyrano de Bergerac’ (1990) werd er opgenomen. Ook in de Amerikaanse sportfilm ‘Le Mans ’66’ (2019) over de wereldberoemde autorace en de rivaliteit tussen Ford en Ferrari, zijn beelden te zien van Le Mans zelf.
Sla Musée Jean-Claude-Boulard-Carré Plantagenêt niet over. Het is zoals alle musea in Le Mans gratis te bezoeken en neemt je mee door de rijke geschiedenis van Le Mans en het departement Sarthe.
Ben je een autoliefhebber? Dan is Musée des 24 Heures du Mans een must-visit. Het staat vol met legendarische voertuigen. Bentley, Ferrari, Jaguar, Ford, Porsche… en andere grote namen.
Straatkunst
Le Mans staat niet alleen bol van de historie, het is ook een stad met behoorlijk wat street art; in de binnenstad maar vooral ook in de buitenwijken. Het bekendste werk is muurschildering Anamorphose ‘Rabbit Hole’ van Seth uit 2022. Het kunstwerk is een verwijzing is naar Alice in Wonderland en haar witte konijn. Door slim gebruik te maken van de muren en straat wist Seth een ‘peilloze diepte’ te creëren in dit kunstwerk. Het is te zien in de Rue Jankowski hartje stad. Op de website van Sarthe Tourisme is een kaart te vinden met alle locaties van de street art inclusief een toelichting over het kunstwerk en de maker(s).
www.sarthetourisme.com/decouvrir/patrimoine-culturel/le-mans-et-le-street-art
Slapen en eten
We logeren bij hotel Mercure op loopafstand van het historische centrum, misschien niet het meest fancy adres ooit, maar wel een comfortabel hotel met uitstekende wifi! Bovendien eet je hier goed.
Een lokaal eetadresje in de historische straatjes in Le Mans is L’Epi’Curieux (adres: 4 rue Vieille Porte) met typisch Franse keuken. Ik kies voor de foie gras als voorafje al weet ik dat dat in Nederland als doodzonde wordt gezien. In Frankrijk is het nog steeds een gangbaar gerecht op de menukaart. Het bord ziet er beeldig uit, alles voor de foto... Daarna ‘oeuf parfait’, een warme soep met eitje, kaas en aardappel. Comfort food!
DEPARTEMENT MAYENNE
Van Le Mans gaan we met de auto op weg naar de stad Laval in het departement Mayenne. Maar niet zonder een tussenstop in het gefortificeerde dorpje Sainte-Suzanne dat behoort tot ‘Les Plus Beaux Villages de France’. Wegens een aanhoudende hoosbui vertoeven we veel in het bezoekerscentrum.
Tarotkaarten
In de zesde eeuw voor Christus was de locatie waar Sainte-Suzanne ligt al bewoond, zo leren we in het bezoekerscentrum. Er zijn Romeinse ruïnes aangetroffen en iets verderop, bij het plaatsje Saulges, is een vallei met grotten waar rotstekeningen zijn ontdekt van zo’n 30.000 jaar oud. Sainte-Suzanne zelf dateert uit de middeleeuwen. Het dorp is bekend om de productie van tarotkaarten. Overal in de straten hangen uithangborden die aan de speelkaarten refereren. Het bezoekerscentrum schenkt veel aandacht aan de natuur en toont afbeeldingen van honderden vogels, vissen en zoogdieren uit de streek Mayenne.
www.les-plus-beaux-villages-de-france.org/fr/nos-villages/sainte-suzanne
Vakwerkhuizen
Op naar Laval! Deze stad in de Pays de la Loire wordt doorsneden door de rivier La Mayenne. Blikvangers zijn het kasteel en de historische straatjes met vakwerkhuizen. De negentiende-eeuwse schilder Henri Rousseau werd in Laval geboren in een stadstoren die tot woning was omgetoverd.
Historisch kasteel
Vanaf de brug Pont-Vieux over de Mayenne-rivier heb je mooi zicht op het kasteel. Het was oorspronkelijk van hout. In de dertiende eeuw kwam het huidige stenen kasteel daarvoor in de plaats. Bij de entree van dit Vieux-Château staat een beeld van de Vlaamse Beatrix van Gavere (1270-1315). Zij trouwde met Guy IX van Laval. Door haar toedoen kwam de productie van linnen in Laval op gang. Naast het oude kasteel kwam in de zestiende eeuw een nieuw kasteel: Château-Neuf. Dit witte paleisje in een elegante renaissancestijl verschilt qua architectuur hemelsbreed van het oude kasteel en is ook te bezoeken.
Op het grote plein tussen het kasteel en de kathedraal van Laval is elke zaterdag een grote boerenmarkt. Hier moet je zijn voor verse oesters, veelal afkomstig uit de havenplaats Saint-Malo in Bretagne.
www.laval.fr/au-quotidien/commerces-et-marches/marches-hebdomadaires/marche-central
Naïeve kunst
Musée d’Art Naïf et d’Arts Singuliers, oftewel MANAS, is een museum dat gevestigd is in het oude kasteel, een verrassende plek voor een relatief modern museum. Séraphine de Senlis (1864-1942) is een van de bekendste Franse kunstenaars van wie er werk hangt. Ze liet zich vooral inspireren door religieuze kunst en door glas-in-lood en dat leverde bonte kunstwerken op. Een schilder uit Laval zelf is de genoemde Henri Rousseau (1844-1910). Ook van hem is hier werk te zien. Hij verhuisde op z’n 18e naar Parijs, maar begon pas op zijn veertigste met schilderen. Zijn naïeve stijl maakte dat Pablo Picasso hem op de hak nam.
Eten en logeren
In Laval logeren we bij de gloednieuwe Bed & Breakfast Le Domaine de Bachmay, die schuilgaat achter een poort. Gites et chambres d’hôte kun je het ook noemen. De B&B is fris en hip en heeft een spa en hamam. De bewoners hebben hun pand, waarin ruim een eeuw geleden Hôtel Sainte Barbe zat, gerestaureerd en gastenvertrekken gecreëerd met als thema schilders. Zo slaap ik in de vrolijke Frida Kahlo-kamer. Vanaf ons logeeradres lopen we in tien minuten naar crêperie À la Folie Douce. Bij dit - ook weer gezellige en hippe - adres eet je heerlijke boekweitpannenkoeken en drink je uitstekende wijn!
Info
HOE KOM JE ER?
Wij namen de Eurostar-trein naar station Paris-Nord en stapten in Paris-Montparnasse over op de TGV naar Angers, waar we onze reis per huurauto voortzetten. Tip: neem ruim de tijd voor de overstap in Parijs om van het ene naar het andere treinstation te komen, al gaat de metro frequent. Houd vooral rekening met alle trappen die je op en af moet in de stations. Er is niet overal een lift, dus travel light is het devies.
Veel meer info vind je op de volgende websites:
Frankrijk: www.france.fr/nl
Pays de la Loire: www.enpaysdelaloire.com
Anjou Tourisme/Maine-et-Loire: www.anjou-tourisme.com
Sarthe: www.sarthetourisme.com
Mayenne: www.mayenne-tourisme.com