DuitslandCitytrip Hamburg: trendy in monumentaal decor

De grote zonde in de journalistiek: je taxichauffeur ‘quoten’. Maar vandaag mag het. Het Hamburgse Hansa-Taxi brengt in de strijd tegen Uber de taxichauffeur als stadsgids in de arena. Die van mij heet Bernd Meyn, draagt – inderdaad – een bruin leren jack met stoppelbaard, en kent elke straatklinker van Hamburg uit zijn hoofd. Als smaakopwekker duwt hij een Franzbrötchen in mijn hand. Typisch gebak uit Hamburg: bladerdeeg, gevuld met suiker en kaneel.

Bruggenstad Hamburg

Zijn eerste vraag: “Welke stad heeft meer bruggen, Venetië of Hamburg?” “Venetië!”, zeg ik. Om hem een plezier te doen. Bernd: “Hamburg. Wij hebben meer bruggen dan Venetië, Amsterdam en Londen bij elkaar. Zo’n 2500.” We gaan het zien de komende uren en scheuren weg. In een lekker hoog busje dat je overal kunt neergooien – we zijn immers taxi – eerst naar het enorme neo- renaissancistische Rathaus in de chique Altstadt. Beelden van Karel de Grote en keizer Barbarossa op de gevel en een balkon waarop (ex-)HSV-voetballer Rafaël van der Vaart nooit zal worden gehuldigd.

Monumentaal decor in grachtenbuurt 

Volgende statie: het Chilehaus, genoemd naar de chilisalpeter waarin opdrachtgever Henry Sloman handelde. Een tienverdiepingen bakstenenpaleis in de vorm van een schip, symbool van expressionistische bouwkunst. Taxi keren en dóór naar de historische Speicherstadt, de grootste verzameling pakhuizen in klassieke baksteenarchitectuur ter wereld. Hoge gebouwen rustend op duizenden eiken palen, met torentjes die spiegelen in de kanalen.

Nog nooit zo’n goed geïnformeerde taxichauffeur gehad. Bernd gaat met mappen en historische fotoboeken de bezienswaardigheden te lijf. “Kijk”, zegt hij, zwart-wit foto’s onder mijn neus wrijvend, “je wilt niet weten welke wonderschone buurt in 1885 voor dit project is gesloopt.” De foto’s tonen een oude ‘Amsterdamse’ grachtenbuurt, vol panden met vensters en ornamenten waarbij de Keizersgracht zou verbleken.

Musicalstad Hamburg

De brug naar het heden zijn de grote gouden letters van de Joop van den Ende Academy, pal boven de beroemde Kaffee Rösterei. Hier worden jonge dansers opgeleid. Want Hamburg is naast haven- ook tweede musicalstad van Europa. Speicherstadt is ’s werelds grootste opslagplaats van oriëntaalse tapijten. De Perzische handelshuizen zitten ingeklemd tussen koffiehuizen, internet startups en designers. De buurt ruikt naar succes.

Nostalgie in Hamburg

Thuis zeiden we al tegen de bereisde oom ’Dón’t mention the Reeperbahn!’, als hij bij het horen van het woord ‘Hamburg’ vunzig zijn wenkbrauwen rees. Die Reeperbahn bestaat bijna niet meer. Het aantal raamprostituees ging de afgelopen decennia van 4000 naar 400. De pornopaleisjes zijn bijna folklore. De Reeperbahn ijlt van testosteron naar theater. Artiesten wonen hier graag. Er zijn design hotels, clubs en theaters. Nostalgie vind je bij Gretel und Alfonso, ooit Stammkneipp van de Beatles, die in Hamburg man werden. Bernd: “Er staat nog een rekening open van Paul McCartney.”

Op de fiets naar trendy Hamburg

’s Middags stappen we met Tomas Kaiser op de fiets, om de chic en grote winkels van de Altstadt te verruilen voor trendy uitgaanswijken. Tomas - mutsje, wereldburger, kunstenaar en titel in de archeologie - gebruikt om de drie zinnen het woord gentrificatie. Dat is het proces waarbij een armoedige wijk jong en hip wordt. Er komen designer-shops en cafés. Vervolgens worden de huizen onbetaalbaar, waarna het hele circus zich als een lentebui naar de wijk ernaast verplaatst.

Hamburg: hip & happening

Het Karolinen Viertel, dichtbij de Messehallen, valt nog net buiten de klauwen van het gentrificatie-spook. In de rustige hoofdstraat Marktstrasse zijn winkels van jonge mode-ontwerpers en koffietenten vol hipsters en moderne gezinnen aan de biodrankjes. In Caffetteria Panter drink je latte met bio karotten cake voor vriendelijke prijzen.

Fietsend over het voormalige Schlachthofterrein beland je binnen een minuut in Hamburgs tweede multiculty-wijk, het Schanzenviertel. Daar is het drukker en duurder. Tussen de Schanzenstrasse en het Schulterblatt (het schouderblad van een walvis, dat ooit aan de gevel van een herberg hing) swingt het van de alternatieve scenes, sushi-bars, cafés, (Portugese) restaurants, boutiques en kolossale Turkse groentezaken.

Het icoon van de wijk staat aan de Schanzenstrasse: Rote Flora, een verloederd kraakbolwerk. Slopen voor dure appartementen is geen optie. Ultralinks Duitsland zou meteen ten strijde trekken.

Duurzaam Hamburg

Een flesje Coca Cola Classic is moeilijk te vinden in het biologische Schanzenviertel. Fritz-Kola slaat hier de klok. Een eerlijk glazen flesje suikerloze cola, met het silhouet van de twee jonge Hamburgse ondernemers die Coca en Pepsi hier wegvaagden. De wijk is doordesemd van een duurzaamheidsmoraal die je niet onberoerd laat.

Bij de Souperia Schanze neem ik keurig één servetje. Ik breng mijn vuile kommetje naar de keuken, want dat doet Tomas ook. Ik zou het kommetje desgevraagd met liefde schoonlikken om de hipster achter de counter afwaswater te besparen. De redding van de vleeseters is Erika’s Eck aan de Sternstrasse, het cultcafé voor taxichauffeurs en andere nachtbrakers. Tip van Bernd: “Je kunt hier ‘s nachts voor een tientje een schnitzel van 250 gram eten. Geen bio-flauwekulletjes!”

Nog nooit zo'n goed geïnformeerde taxichauffeur gehad...

Fiets-varen in Hamburg

Hamburg is in de eerst plaats een stad van water, schepen, kades en stranden. Pak een StadtRAD bij een van de 150 uitleenpunten. Fiets over de ijzeren bruggen van Speicherstadt van de negentiende eeuw naar de toekomst. HafenCity is de hypermoderne waterwijk op 800 meter van de binnenstad. Tussen oude schepen kronkelen doorzichtige kantoorgebouwen naar de hemel. Een soort montagetheater van chefs in grote hoekkamers naast zalen met een woud van schermen.

Hamburgs musicaltheater

Op de kop van de Kaiserkai staat de Elbphilharmonie. De 800 miljoen kostende concertzaal zweeft als een atoomwolk op een oud pakhuis. Hop met fiets en al op de havenferry, die hier aanlegt. De ‘strijkijzers’ vol musicalreclame varen je van links naar rechts door de haven. Langs het musicaltheater van Joop van den Ende. Langs de drukke Landungsbrücken, waar je via de nostalgische St. Pauli Elbtunnel onder de Elbe door kunt fietsen.

Gratis uitje

Met mooi weer zijn de veerboten het beste gratis uitje van Hamburg. Op het bovendek kun je aan ronde picknicktafels met pretzels en bier uren van het uitzicht genieten. De mooiste halte? Elbstrand, schuin onder Ottensen, de nieuwe ‘gentrificatie’-wijk van Hamburg. Bestel een Lammbratwürstchen mit hausgemachtem Koriandersenf met Fritz-Kola bij restaurant Strandperle. Voeten in het warme zand. Kijk naar de schepen en containerkranen die in de bloedrode zon het dagelijkse Elbe-ballet uitvoeren. Berlijn kan even wachten.