ItaliëKronplatz: cultuur snuivend fietsen en hiken door de natuur

Geloof het of niet: 300 dagen zon per jaar, 19 Michelin sterrenrestaurants, een heerlijke omgeving voor wandelaars, fietsers en gezinnen en dat alles midden in een Unesco Werelderfgoed. Dat is Zuid-Tirol, de meest noordelijke regio van Italië.

Volop mogelijkheden in de regio Kronplatz

Ontspanning en natuur gaan in de regio Kronplatz hand in hand en de actieve mogelijkheden zijn eindeloos. Ook cultuur snuif je in dit gebied naar hartenlust op. De diversiteit in het hart van de Pustertal – een uitgestrekt dal in de Alpen – kun je zelfs horen: drie talen worden er gesproken door in totaal zeventien gemeenschappen die prima met elkaar door een deur kunnen.

Drie natuurparken

De natuur is in het dal scheutig met zijn groen: meer dan 2.400 plantensoorten zorgen op hun eigen manier voor de verrassende variatie in de regio Kronplatz. In uitgestrekte natuurparken en nationale parken worden de plantensoorten beschermd. De regio Kronplatz telt in zijn up al drie van de zeven natuurparken die Zuid-Tirol rijk is: Fanes-Sennes Braies/Fanes-Sennes-Prags en Puez/Odle-Geisler in de Dolomieten en Vedrette di Ries-Aurina/Rieserferner-Ahrn Nature Park in de Centrale Alpen. Natuurliefhebbers kunnen terecht in de bezoekerscentra waar je wordt geïnformeerd over de bescherming van de natuur en bijzondere kenmerken van elke regio. Lees hier meer over de natuurparken.

Fietsen over de Val Pasturia/Pustertal

Van de honderden kilometers aan fietspaden is het fietspad Val Pusteria een van de toeristische hoogtepunten in de regio Kronplatz. Het fietspad loopt door een groene vallei tussen de Alpen en de Dolomieten langs de rivieren Rienza-Rienz en Drava-Drau. Wie hem helemaal wil fietsen begint bij de stad Bressanone-Brixen en eindigt aan de andere kant van de grens van Zuid-Tirol in Oostenrijk. Dan heb je zo’n 110 kilometer tussen aardappelvelden, boerderijen, bossen en bergen gefietst. De fietspaden, waarvan sommige verhard, zijn voor iedereen gemakkelijk te bereiken. Je kunt er zelfs om de fietsen in te laden en een stuk met de trein af te leggen. Of huur een elektrische fiets of mak gebruik van de speciale fietsshuttle.

Vallei vol variatie

Onderweg over de Val Pusteria tref je veel traditionele gebruiken binnen de landelijke cultuur. Langs de fietsroute zijn tal van interessante punten voor een rustpauze. Je hoeft alleen nog maar te kiezen wat je wilt zien en proeven. Er wordt bier en grappa gemaakt, er is een schaapswolmuseum en voor kaasliefhebbers is een omweg naar de kaasmakerij Gatscher in Chienes-Kiens een must do. Proef hier bijvoorbeeld rauwe melkkaasvariëteiten, zoals een jeneverbeskaas.

Sinds 2015 loopt de langeafstandsroute München-Venetië door de Val Pusteria, een van de mooiste delen van route van 560 kilometer van Beieren naar de Adriatische Zee.

Wandelen in de regio Kronplatz

Alleen al de verscheidenheid van het landschap maakt wandelen in de regio Kronplatz een avontuur. Het landschap laat zich domineren door de groene valleien tussen de steile bergtoppen van de Dolomieten en de drieduizend meter hoge toppen van de hoofdkam van de Alpen. Er is voor iedereen wel een geschikte wandelroute te vinden, van gezinswandelingen tot een hoge Alpine-tour.

Wandelpaden

Veel paden geven een kijkje in het landelijke leven van eerdere generaties, zoals de molenpaden in de Valle dei Mulini-Mühlental. In Terento-Terenten en Longiarü-Campill leiden wandelpaden langs oude gerestaureerde molens die allemaal een tussenstop waard zijn. In het Valle Aurina-Ahrntal verbindt het pad Sentiero del sole-Sunnsatweg aan de zonnige kant van de vallei verschillende dorpen en bergboerderijen met elkaar. Mooie panorama’s gegarandeerd! Maar je krijgt ook een historisch kijkje in het leven van vervlogen tijden. Op vier thematische paden in de Valle di Selva dei Mulini-Mühlwaldertal zie je hoe de kracht van water kloven in de rots snijdt en hoe waterwielen elektriciteit genereren.

Lekker lokaal eten in een berghut

De zon zien opgaan op een bergtop? Dat het vroege uur het waard is, weten we allemaal! Je krijgt er zoveel voor terug! Wil je het op eigen houtje doen, dan kun je vanaf 6 uur de skiliften op de Speikboden pakken. Vanaf augustus worden begeleide zonsopgangwandelingen aangeboden. Het beste einddoel van een wandeling in de regio Kronplatz is een berghut - waar je drie culturen ervaart (Ladin, Duits en Italiaans) - vooral wanneer de waard de specialiteiten van Val Pusteria op tafel zet. Met de invloeden van Zuid-Tirol, Ladin én de Italiaanse keuken belooft het een culinair feestje te zijn. Proef na die schitterende wandeling de lokale producten en geniet van het uitzicht. De Malga Moarhof-Moarhofalm boven het dorp Chienes-Kiens / Masi-Hofern is bijvoorbeeld een mooie bestemming voor een gezinswandeling. Voor kinderen zijn de kinderboerderij en speeltuin de belangrijkste attractie, terwijl de volwassenen genieten van een Puschtra Speckbrettl (snijplank van spek boerenspek van de Val Pusteria Speck) en een goed glas rode wijn.

De meest leefbare stad van Italië

Direct aan het fietspad, aan de voet van het Plan de Corones-Kronplatz, ligt de parel van de regio: de stad Brunico-Bruneck. De belangrijkste stad in de Val Pusteria is beroemd om zijn betoverende historische stadscentrum. In 2014 en 2015 werd Brunico geëerd als de meest leefbare stad in Italië. De historische Via Centrale-Stadtgasse is een van de mooiste winkelstraten in Zuid-Tirol, maar eigenlijk kun je in het hele hart van de stad lekker wandelen en winkelen in speciaalzaken. Van trendy tot traditioneel en veel hoogwaardig handwerk.

De taal en cultuur in de regio Kronplatz

In de regio Kronplatz hoor je niet alleen de moedertalen Duits en Italiaans, maar ook een andere taal: die van de Ladins. De Ladins wonen aan het begin van het Val Badia-Gadertal in de gemeenschappen van San Vigilio di Marebbe/St. Vigil in Enneberg en S. Martino in Badia/St. Martin in Thurn maakt deel uit van de taalkundige en culturele regio van Ladinia, die is samengesteld uit de valleien Val Badia-Gadertal en Val Gardena-Grödnertal, evenals delen van de Val di Fassa in Trentino en Livinallongo in Veneto. Ladin is een aparte Romaanse taal die is ontstaan uit het vulgaire Latijn dat tegen het einde van het Romeinse Rijk in de Alpen werd gesproken.

De Ladins hebben een sterke band met hun thuisland. Taal, cultuur en traditie worden met trots verzorgd en doorgegeven aan toekomstige generaties. In het Provinciaal Museum voor Ladinische Cultuur in het kasteel van Thurn, Ćiastel de Tor, in San Martino in Badia is de geschiedenis, taal de archeologie, economie en het handwerk van Ladinia gedocumenteerd.