OostenrijkOntdek Salzburg: culturele en culinaire tips voor een onvergetelijke citytrip

Voor het derde tv-seizoen van RonReizen, vanaf 19 november te zien op zondagmiddag bij RTL4, maken we in Oostenrijk een bijzondere rondreis langs vier ´etappeplaatsen´. We volgen een deel van de Alpe Adria Radweg, een bekende fietsroute van het Oostenrijkse Salzburg naar het Italiaanse Grado aan de Adriatische Zee. Officieel de route de Ciclovia Alpe Adria Radweg, ruim 400 kilometer lang.  

Duik in de natuur van Salzburgerland 

De fietsroute kronkelt door de Alpen van het Salzburgerland en Karinthië, vooral langs oude spoorlijnen en via kleine landwegen. Voor de meeste fietsers is deze Alpe Adria Radweg goed te doen, omdat je niet al te veel hoogtemeters hoeft te bedwingen. Hoewel je door prachtige bergachtige gebieden rijdt, volg je voornamelijk rivieren en voormalige spoorlijnen, die slechts geleidelijk stijgen. Fiets je van Salzburg (op 420 meter hoogte) naar Grado (dat op zeeniveau ligt), dan daal je meer dan je stijgt.  

Ontdek Karinthië en Salzburg 

Als je die 400 kilometer wil fietsen, wordt aangeraden de reis in 8 etappes op te delen. Gemiddeld fiets je dan zo´n 50 kilometer per dag, de kortste etappe is 37 km, de langste is 64 km. Wij gaan zeker ook fietsen, maar benutten de etappe- of halteplaatsen op deze Alpe Adria Radweg, zoals Gastein en Villach en de mooie meren van Karinthië ook om andere activiteiten te ondernemen. Of juist even gas terug te nemen door te relaxen. Maar we beginnen in Salzburg, voor een culturele citytrip met een paar kleine culinaire uitstapjes.  

Ontdek de menukaart van Gasthof Schloss Aigen 

Wie de drukte van de stad wil ontvluchten, kan ook een hotel aan de rand van Salzburg selecteren. Zo kiezen wij voor hotel Dokterwirt met binnen- en buitenzwembad en mooi terras in de achtertuin, uitkijkend op die machtige Alpenreuzen. Die mix van een dokter en een ouderwetse waard in de hotelnaam boezemt ons vertrouwen in. We zitten bovendien vlakbij Schloss Aigen, sinds 1921 eigendom van de vermogende familie Reverta die het fraaie kasteel nu ingrijpend laten renoveren. Daar valt niet veel te zien, maar achter het kasteel wel! Veel Salzburgers genieten van het Aigner Park aan de Gaisberg met watervallen en uitkijkplatforms. En wij genieten van het eten in Gasthof Schloss Aigen, een bekroond restaurant met kakelverse seizoensgerechten, een mooie wijnkaart en vrolijke bediening!  

Profiteer van de Salzburger Card 

Absolute aanrader voor wie vooral cultuur wil snuiven is de aanschaf van de Salzburger Card voor 24, 48 of 72 uur – kan ook online, voor 27, 35 of 40 euro in het laagseizoen – waarmee je gratis entree krijgt in alle musea, optimaal gebruik kunt maken van het openbaar vervoer en korting krijgt op tours en excursies. Met die Salzburger Card manoeuvreer je soepel en snel door de stad en vermijd je rijen bij de kassa´s, want het wemelt van toeristen. 

Duik in de tuinen van The Sound of Music: Mirabell 

Hoewel Salzburgers eigenlijk een hekel hebben aan de alomaanwezigheid van de met 10 Oscars bekroonde The Sound of Music in het stadsbeeld, vooral omdat een aantal feiten in het verhaal niet kloppen, is het ongelooflijk hoeveel impact een film uit 1965 liefst 58 jaar na dato nog heeft. De klassieker is een toeristentrekker eerste klas. Wij beginnen in de tuinen van Mirabell waar voor het paleis Maria (Julia Andrews) met de kinderen danst en de hit Do Re Mi zingt, een scène die met name Amerikaanse en Aziatische toeristen lachend, dansend en zingend naspelen!  

Duik in de oude stad van Salzburg: Getreidegasse 

Wij duiken de oude stad in, waar het geboortehuis van Mozart aan de Getreidegasse 9 tot museum is omgetoverd in dé winkelstraat van Salzburg. Gasse betekent steeg. Breed is deze alleen voor voetgangers toegankelijke winkelstraat zeker niet. Aan weerszijden concurreren ouderwets ogende winkels keihard met internationale ketens. Die wereldberoemde M van een hamburgerketen in een ouderwets embleem combineert klassiek met modern. In de verte klinkt tromgeroffel. De stadsgardisten van Salzburg! De traditionele kostuums gehesen fanfare produceert veel muzikaal kabaal, helemaal als ze later kanonnen afvuren.  

Dom van Salzburg geteisterd door domme pech  

Het oudste monument van Salzburg is de benedictijnerabdij St. Peter. Dit oudste klooster, noordelijk van de Alpen dateert uit 696 en huisvest ook de oudste bibliotheek van het land. Vast een tip voor een volgend bezoek aan Salzburg, want nu staat het in de steigers voor een flinke renovatie. Andere aanrader uit vervlogen tijden is de Dom van Salzburg. De historie gaat terug naar 774. In dat jaar werd de basiliek voltooid. Deze Romaanse Dom brandde in 1598 af en werd herbouwd als barokke kerk met een 71 meter hoge koepel, een overzichtelijk mikpunt voor de vliegtuigbom die de Dom tijdens de Tweede Wereldoorlog in vuur en vlam zette. Domme pech. Voor de tweede keer. In 1959 was de restauratie klaar. Elke dag zijn hier rondleidingen in drie talen - Duits, Engels, Italiaans - maar ook het mooie plein zelf is al een bezoek waard.  

Bekijk Salzburg vanaf de Festungsberg 

Boven de stad blinkt de burcht op de Festungsberg, het onbetwiste visitekaartje, in het zonlicht. Overdag al fraai, maar in de avonduren werkelijk fantastisch uitgelicht. We zoeven met een kleine tandradbaan - de Festungbahn - in 1 minuut 98 meter omhoog naar misschien wel het best bewaarde vestingkasteel van Europa. De wandeling is supersteil. En duurt veel langer, maar onderweg kun je – net als in de burcht – genieten van uniek uitzicht over de stad. Bij het kasteelmuseum in het kleine ommuurde dorpje tref je talrijke restaurantjes. In de kruittoren van het museum staat een enorm orgel - met meer dan 200 pijpen – die ook wel de Salzburg Bull wordt genoemd. 

Salzburg was een zoute burcht 

Aanvankelijk diende de vesting als schuilplaats voor aartsbisschoppen. Alleen Napoleon kon de vesting ooit veroveren. Hij nam alles mee wat zijn soldaten konden dragen en vertrok. Tot aan de tweede wereldoorlog was de Hohensalzburg een gevangenis. Nu wonen er ook kunstenaars die voor een bescheiden huur in ruil de burcht met kunst moeten promoten. Een van de voormalige folterkamers was een zoutmagazijn, waar dus het Salz van de burcht was opgeslagen. Salzburg! 

Muzikale ontdekking: Salzburger Festspiele 

Sinds 1920 vinden in de zomer de Salzburger Festspiele plaats, een van de bekendste klassieke muziekfestivals in Europa. De ouverture van de Festspiele is vaak in het Festivalhaus, maar dat operahuis staat nu in de steigers. Dit keer vormde de kathedraal van Salzburg het decor van het openingsspektakel. 

M32 

Wie op een andere lekkere locatie van het magnifieke uitzicht over de oude stad van Salzburg wil genieten is het terras van panoramarestaurant M32 een smakelijke tip. Nummer 32 is een verwijzing naar het huisnummer op de Monchsberg. Via de lift kom je bij de entree van het Museum of Modern Art en een paar stappen verderop verandert trendy cultuur in culinair. Maar ze serveren ook gewoon die krokante klassieker uit Wenen, de gelijknamige schnitzel. 

Grootste biertuin van Oostenrijk 

Het bekendste biermerk uit de streek is Stiegl, die met de Stiegl Brau bioscoop, hun eigen brouwerij, museum en shop in de Brauhausstrasse een eigen imperium hebben opgebouwd. Wij kozen voor een bezoek aan de Augustiner Brau. De monniken produceren al sinds 1621 bier volgens een beproefd recept, want op deze zomerse lentedag smaakt het kennelijk naar meer. We kunnen zelfs in de grootste Biertuin van Oostenrijk – heerlijk in de schaduw van ook al eeuwenoude bomen – geen plekje vinden. Een statafel biert uitkomst! Wie hier een drankje bestelt mag ook eigen eten meenemen in de biertuin. Maar je kunt ook kiezen voor typische Salzburger gerechten als worstbroodjes van Pavlovic, de grillspecialiteiten van Mullner of Käseschmankerl Kammeringer bij de kraampjes in de brouwerij.  

Mozartkugel 

Nu we het toch over lokale lekkernijen hebben, lopen we in de Bradgasse rechtstreeks naar café Konditorei Furst, waar Paul Furst in 1890 de originele Salzburger Mozartkugel uitvond. Testmomentje? Natuurlijk wel! Even in de rij en proeven maar. Heerlijk, maar niet voor de portemonnee. Een stukje verderop in de oude stad, op Platz 3, zien we een lange rij voor de ingang van het Alpz Eiscafé staan. Een bijzonder succesverhaal van de Turks-Nederlandse ijsmaker Celal Karaarslan en zijn vrouw Kirsten, afkomstig uit Zierikzee. Het avontuur begon in 2010 in Zell am See, waar het ijs van Alpz Gelato veelvuldig in de prijzen viel.  

Alpz Eiscafé 

Toen die toplocatie aan Platz 3 in het hart van Salzburg vrijkwam, begon een nieuw avontuur voor het ondernemende duo. Hier is hun Gelato Café, met een veelkleurige mix aan dagelijks vers gemaakt ijs, een bezoek zeker waar. Voor Hollands tv-bezoek komt Kirsten graag achter de toonbank vandaan. Ze laat ons proeven waarvoor anderen - meer dan terecht (!) - in de rij staan. Hartje Salzburg, van Hollands-Turkse makelij... 

Bekijk de bolide van Max Verstappen 

Dankzij al die cultuur, de oude stad is niet voor niets UNESCO werelderfgoed, ontvouwt de binnenstad van Salzburg zich bijna als een openluchtmuseum, waar glanzende paarden toeristen in klassieke rijtuigen door het centrum vervoeren. Maar Salzburg is natuurlijk ook de stad van Red Bull. Naast de succesvolle voetbalclub, heeft het eigenzinnige merk met fantastische vliegtuigen en die vliegende Hollander in de Formule 1 een andere hit in handen. Max Verstappen zelf is niet te vinden in Hangar 7 bij het vliegveld van Salzburg, maar zijn winnende bolides staan daar wel.  

Ontdekking net buiten Salzburg: Hangar 7 

In 2003 opende Hangar 7 de deuren van een futuristisch glazen gebouw. Deze moderne vliegtuighangar is in de visie van de ontwikkelaars een plek waar technologie, kunst en entertainment elkaar ontmoeten. Tussen andere kunststukjes van de succesvolle Red Bull familie wordt deze hypermoderne glazen ruimte ook als tv-studio ingezet en voor wisselende kunsttentoonstellingen gebruikt. Bovendien is hier een toprestaurant gevestigd. 

Ontdek de historie van Salzburg en The Sound of Music 

Terug in Salzburg tippen we dan toch een paar karakteristieke bezienswaardigheden die regisseur Robert Wise in zijn scenario van The Sound of Music opnam. Zo klatert op de Residenzplatz klatert de 15 meter hoge fontein, waar Maria met haar hand door het water slaat terwijl ze I have Confidence zingt. Een andere druk bezochte opnamelocatie is Schloss Leopoldkron, het riante kasteelhuis van de Familie Von Trapp waar de beroemde balkonscène werd opgenomen.  

Duik in de waterpret van Schloss Hellbrunn 

Wij kiezen voor de waterpret in Schloss Hellbrunn, op een zonnige dag niet alleen een mooie mix van natuur en cultuur, maar ook heerlijk verfrissend. Als je niet bang bent voor een spatje. Al ruim 400 jaar spuiten fonteinen en waterautomaten, in grotten en bij podia, de bezoekers nat. Het prachtige park van aartsbisschop Markus Sitkuss is één van de paradepaardjes van Salzburg en een geliefd uitstapje voor stadsbewoners. Over geliefd gesproken. In het glazen tuinhuis vonden twee liefdesscènes uit Sound of Music plaats: Liesl en Rolf (Sixteen Going on to Seventeen) en Maria en The Captain (Something Good). Hoewel we hier nog uren kunnen rondlopen, is het bijna tijd om te vertrekken. Met de fiets of auto door naar Gastein. 

Met de kabelbaan naar Untersberg 

Onderweg naar Gastein, onze volgende etappeplaats aan de Adria Alpen Route, willen we net buiten Salzburg naar de Untersberg met magnifiek uitzicht op 1776 meter. Maar helaas... er staat te veel wind voor de kabelbaan. Jammer! Maar zo zeggen ze terecht: “Als hier iets met de cabine gebeurt en toeristen verongelukken, kunnen we de komst van toeristen naar Salzburg voorlopig vergeten!” Goed punt, veiligheid boven alles. Zo is Salzburg voor culturele fijnproevers een absolute aanrader als compacte citytrip en een ideale startplaats voor een fantastische fietsroute naar Karinthië en Italië.  

Voor meer informatie over Salzburg bezoek www.salzburg.info.