NederlandMatch: bijzondere expositie in 12 provincies

Het thema van Match is simpel: in 12 musea in alle provincies ontmoeten de eigen kunstwerken topstukken van het Rijksmuseum. In een intieme setting zie je deze zomer een topstuk van het Rijksmuseum en een topstuk uit de eigen collectie bij elkaar. De twee werken ontmoeten elkaar, ze verwijzen en contrasteren, ze klikken en prikkelen. Of er na deze date een perfecte ‘match’ is? Dat is aan de bezoeker.

Frans Hals en een huwelijksbokaal

We beginnen in het noorden, in Gemeentemuseum het Hannemahuis in Harlingen. Het Hannemahuis toont met trots het beroemde 'Huwelijksportret van Frans Hals', samen met een fraaie 'Huwelijksbokaal', gemaakt door de zilversmid Willem Anskes Zeestra uit Harlingen. Beide kunstwerken dateren uit de zeventiende eeuw. De verguld zilveren huwelijksbokaal die in 1691 in Harlingen werd gemaakt voor het Harlinger paar Dirck Sickes en Pijtje Jacobs Braam. Op het indrukwekkende huwelijksportret, in 1622 geschilderd door Frans Hals, zitten Isaac Massa en zijn kersverse vrouw Beatrix van der Laan in een landschap waarin van alles te zien is.

Jonge vrouwen in Groningen

Door naar het Groninger Museum. Daar hangt 'Hollands meisje aan het ontbijt' van Jean-Étienne Liotard uit het Rijksmuseum naast 'Meisje aan de pomp' van Matthijs Maris uit de Groninger collectie. Twee jonge vrouwen, volledig in gedachten verzonken, tijdens het verrichten van hun dagelijkse handelingen.

Oud  versus nieuw

Museum De Buitenplaats in het Drentse Eelde toont een uitzonderlijk duo van twee vrouwelijke kunstenaars. Het schilderij 'De Serenade' (1629) van Judith Leyster hangt in Eelde zij aan zij met een werk van Olga Wiese uit de eigen collectie, getiteld 'Sandvikens Troost' (ca. 2003).

Moeders in Overijssel

In het Stedelijk Museum in het Overijsselse Kampen sta je oog in oog met het prachtige werk 'Moedertaak' van meesterschilder Pieter de Hooch uit het Rijksmuseum! In The Gallery ontmoet dit werk uit de eigen collectie het schilderij 'Moederliefde' van Hein Kever. Als je in de zeventiende eeuw ergens naar binnen had kunnen gluren, had je misschien het tafereel van De Hooch gezien. Een moeder die haar kind ontluist in een eenvoudig Hollands interieur. In het werk van Kever zie je een moeder die liefdevol het jurkje van haar dochter dichtknoopt. De kleuter leunt tegen haar moeder aan, handjes in moeders schoot.

Klimmen in de Flevopolder

In Flevoland gaan we voor de expositie naar buiten. Museum Nagele heeft op haar buitenterrein een Iglo - een klimobject - staan van architect Aldo van Eyck. Het Rijksmuseum heeft speciaal met het oog op Match een Klimboog laten restaureren. Die Klimboog is nu tentoongesteld in Museum Nagele. Aldo van Eyck ontwierp in de periode 1947-1978 meer dan 700 speelplaatsen in Amsterdam. Ook heeft hij een grote stempel gedrukt op het stedenbouwkundig ontwerp van Nagele. Van Eyck ontwierp daarnaast de 3 scholen van het dorp.

Toppers in Zutphen

Museum Henriette Polak in Zutphen toont met trots een werk van George Breitner, samen met een schitterend werk van Arie Schippers uit de eigen collectie. Het zijn niet de minste topstukken: 'Het Meisje in Witte Kimono' van George Breitner ontmoet hier het 'Portret van Liesbeth Wezelaar-Dobbelman' van Arie Schippers. Een Amsterdams dienstmeisje en de beeldhouwer naast elkaar, dromerig, jong en oud.

Bijbelse geschiedenis in Alkmaar

Stedelijk Museum Alkmaar knoopt twee bijbelse voorstellingen van 16e-eeuwse schilders uit (de omgeving van) Alkmaar aan elkaar. Het gaat om verbeeldingen van de geschiedenis van David en Bathseba en van het Laatste Avondmaal. Jan van Scorel verbeeldde de mooie Bathseba terwijl ze baadt; op de achtergrond geeft koning David een brief voor haar aan een boodschapper. Dit monumentale schilderij komt uit de collectie van het Rijksmuseum. Het tweede schilderij, waarop het Laatste Avondmaal als een intieme bijeenkomst van Jezus en zijn volgelingen is weergegeven, komt uit de collectie van Stedelijk Museum Alkmaar en werd vervaardigd door Scorels tijdgenoot Cornelis Buys. Het thema dat deze twee werken verbindt is intimiteit.

Meissen-porselein van Kändler

De match van Museum Huis Doorn richt zich op de porseleinen hop van Meissen porselein, gemodelleerd door Johann Joachim Kändler. Volgens porseleinspecialist Thera Coppens bezorgt deze hop iedere porseleinliefhebber klamme handen. De hop wordt gekoppeld aan een porseleinen roerdomp van dezelfde maker uit het Rijksmuseum. Beide vogels zijn rond het midden van de 18de eeuw vervaardigd in opdracht van August II de Sterke, keurvorst van Saksen en koning van Polen.

Meisjes in Gouda

Museum Gouda 'matcht' het wereldberoemde 'Portret van een meisje in het blauw' (1641) van Johannes C. Verspronck uit het Rijksmuseum (ook wel het mooiste kinderportret van de 17de eeuw genoemd) met 'De gezusters Arntzenius' (1895) van Willem B. Tholen uit de eigen collectie. Het meisje werd door Verspronck geschilderd als een kleine volwassen dame, zoals men dat destijds deed. Ze kijkt je recht aan, bloost en draagt een jurk met goudbrokaat, een verfijnde kanten kraag en manchetten. Parels en verenwaaier maken haar verschijning compleet. Tholen had zijn atelier in hetzelfde huis waar de familie Arntzenius woonde. Hij schilderde de twee dochters op een verstild moment. Dora en Elizabeth, dertien en veertien jaar jong, zijn op een rode bank aan het lezen en trekken zich niets aan van de schilder, bij wie ze ook tekenles volgen. Ze dragen zwarte kleding met korte mouwen, zwarte armwarmers en daaroverheen witte schorten.

2 x Italiaanse modellen

In het Zeeuws Museum in Middelburg vindt een intieme ontmoeting plaats tussen een werk van Thérèse Schwartze uit het Rijksmuseum en een werk van Emile Delpérée uit onze eigen collectie. Zowel Thérèse Schwartze als Emile Delpérée maakten eind negentiende eeuw een studiereis naar Parijs. Beiden portretteerden er gewilde Italiaanse modellen. In Match verdiepen we ons in de relatie tussen de kunstenaar en het model aan de hand van de werken ‘Jonge Italiaanse vrouw met hond Puck’ en ‘En prière’.

Liefdevolle portretten

Museum het Markiezenhof heeft als enige deelnemer ervoor gekozen om een topstuk van het Rijksmuseum te combineren met een modern schilderij. Het zieke kind van de zeventiende-eeuwse schilder Gabriël Metsu hangt naast het landelijk bekende dubbelportret van kunstenares Shiobhán Kaufman (Dordrecht, 2000). De 23-jarige kunstenares won de tweede plaats in de competitie Project Rembrandt dat vorig jaar werd uitgezonden door NPO1. Kaufman schilderde een ontroerend dubbelportret van haarzelf en haar moeder, die ongeneeslijk ziek was op dat moment. In beide staat de liefde tussen moeder en kind centraal. De werken zijn gescheiden door vierhonderd jaar tijd, maar vormen een perfecte match. Het schilderij van Gabriël Metsu, het zieke kind, is de publiekslieveling in het Rijksmuseum. Het meisje hangt ziekelijk op schoot in de armen van haar moeder. Aan de muur hangt een voorstelling van de kruisiging; een verwijzing naar de katholieke iconografie. De moeder is vergelijkbaar weergegeven als Maria met haar overleden zoon in de armen; een piëta.

Drie eeuwen verschil

Het Limburgs Museum in Venlo tot slot ontvangt uit de vaste collectie van het Rijksmuseum 'Vertumnus en Pomona', door Hendrik Goltzius geschilderd in 1613. Aan dat werk van Goltzius, geboren in de grensregio van Noord-Limburg, koppelt het Limburgs Museum Jean Laudy. Die Venlose kunstenaar schilderde zo’n drie eeuwen na Goltzius zijn 'Naakt met appeltjes'.