Istanbul: op de grens van historie en moderne tijd

Historisch shoppen in Istanbul

In 1481 was Constantinopels overdekte markt, beter bekend als de Grand Bazaar, het terrein van internationale handelaren. In ruim 15.000 piepkleine stalletjes werd van alles aangeboden, van handgeknoopte tapijten tot serviesgoed en van vee tot vlees. Ruim 600 jaar later is het nog steeds dringen geblazen rond de 4.000 overgebleven winkeltjes. Ook vandaag de dag proberen overtuigende verkopers en afdingende kopers, soms met stemverheffing, tot overeenstemming te komen. Veel fantasie is niet nodig om de oosterse kooplui van weleer voor je te zien, moe van een lange reis, maar onvermoeibaar in hun handelsdrift. De Grand Bazaar is de voorloper van het moderne winkelcentrum en hoewel binnen de tijd stil lijkt te staan, gaan de kraampjes rondom de overdekte markt met de tijd mee. Hier worden alle mogelijke elektrische apparaten, westerse kledingstukken en de nieuwste computerspelletjes verkocht.

De Grand Bazaar is een enorme toeristische trekpleister.
© Boris Stroujko

Wie de slipper past...

In de Grand Bazaar vind je alles, ook oosterse tapijten.

Keuze te over in de Grand Bazaar.

Modern shoppen in Istanbul

Istinye Park is het moderne winkelcentrum van Istanbul. Deze mall heeft alles wat het hartje van de shopaholic begeert: luxe merken, lokale merken en koopjes bij internationale bekenden als Zara of Topshop. Het winkelpersoneel is uitermate kundig, zo hangt verkoopster Tugba de door mij verzamelde kleding vast in de paskamer terwijl ik verder kijk. Eenmaal aan het passen reikt ze andere maten zonder morren aan. Ik loop de paskamer uit in een broek die lekker zit, maar me totaal niet staat. En Tugba meldt me dat eerlijk en subtiel: “Dat andere model past veel beter bij je.” Daar kan de gemiddelde Nederlandse verkoopster nog wat van leren. Het is even een stukje reizen – Istinye Park ligt vlakbij de luchthaven Atatürk – maar is een wereld op zich. Behalve winkels zijn er restaurants, bars, sportscholen, luxe spa’s en de eerste IMAX bioscoop van Istanbul. En dat alles blijft ook na zonsondergang gewoon open. De moderne Grand Bazaar van de stad en helemaal van deze tijd. Maar kijk uit: als je hier binnenstapt blijf je al snel langer dan gepland en geef je meer uit dan begroot.

Istinye Park is een hypermoderne shopping mall.
© Shutterstock

Traditioneel eten – Hamdi

Mezze, kebab en baklava: restaurant Hamdi serveert alleen traditionele Turkse gerechten. De twee verdiepingen zitten standaard stampvol trendy Istanbullieten die ouderwets lekker willen eten, maar ook vakantiegangers kunnen een tafeltje bemachtigen. De kwaliteit is uitstekend en de service – door mannen in prachtig klassieke outfits inclusief hoofddeksel fez – vlekkeloos. De voertaal in Hamdi is Turks, maar met handen en voeten bestellen gaat prima. Als de ober voor onze neus staat met het enorme dienblad vol mezze, kleine hapjes die als voorgerecht worden gegeten, wijzen we gewoon aan wat we lekker vinden: auberginesalade, champignons in knoflook en humus. Tot onze blijdschap krijgen we er behalve brood ook een aantal warme gerechtjes bij. Daarna is het tijd voor de specialiteit van het huis – kebab! – en volgen we het advies van de Turkse Semra aan de tafel naast ons: die met pistachenootjes. Probeer een klein beetje ruimte over te houden voor de mierzoete en in honing gedrenkte baklava, want ook die is niet te versmaden.

Zowel overdag...

...en in de avond is het terras van Hamdi betoverend.

Modern eten (en dansen) – 360

Designrestaurant, maar ook kunstgalerie en later op de avond nachtclub. 360 Istanbul vind je op de bovenverdieping van Misir Apartment – te herkennen aan de naam boven de deur, maar ’s avonds vooral aan de postende kleerkasten. Het is een van de hipste plekken van Istanbul en de jetset loopt er af en aan, gebracht door voor de gelegenheid gehuurde limousines of gewoon door de chauffeur met de eigen Porsche. Zoals de naam doet vermoeden heb je een uitzicht van 360 graden rond, kortom: de hele stad is te zien. Je eet uitgebreid voor zo’n € 40, let wel op dat een flesje wijn of een paar cocktails je nog eens dat bedrag kost. Maar dan zit je wel tussen de absolute top van Istanbul en dans je nacht weg op een plek die je niet snel vergeet. Wel even reserveren

Op het terras van 360 heb je een waanzinnig uitzicht over de stad.
© 360 Istanbul

Rons tip

Klinkt gek, maar bij je eerste bezoek aan zo'n wereldstad - welke dan ook - pak ik toch meestal eerst zo'n hop-on-hop-off-bus. Omdat je direct langs allerlei bezienswaardigheden wordt gereden, kun je vrij makkelijk bepalen wat je in het vervolg van je stedentrip de moeite waard vindt om te bekijken. Het is gewoon makkelijk en zeker in zo'n enorme stad als Istanbul niet anders. Kijk maar bij de hoponhopoffistanbul!

Historie – Atatürk

In Istanbul is niemand zo populair als Mustafa Kemal Atatürk. Overal kom je hem tegen: op het geld, op grote foto’s langs brede lanen en als levensgroot standbeeld. Hij heeft Turkije gemaakt tot wat het nu is en de Istanbullieten zijn dol op hem. In 1923 stuurde Atatürk de laatste sultan weg en stichtte de Turkse Republiek. Modern, democratisch en met een strenge scheiding van moskee en staat. Hij deed dat alles met de nonchalance die hem eigen was: het plan werd uitgetekend op het laken dat tijdens de betreffende lunch op tafel lag. Dat tafelkleed kun je bekijken in suite 101 van het Pera Palas, die is ingericht als mini-museum. Hier worden trouwens ook zijn pyjama en pantoffels tentoongesteld. Leuk, maar alles behalve noodzakelijk om zijn aanwezigheid te voelen. Atatürk overleed in 1938, maar is nog altijd springlevend in de herinnering van menig Istanbulliet. En dat werkt aanstekelijk. Zo heb ik hem, starend over de Bosporus of wandelend door de tuinen van zijn paleis, al een paar keer voorbij zien komen… Grote snor, blauwe ogen en charisma dat je niet snel vergeet.

Atatürk, grondlegger van modern Turkije.

Atatürk, de grondlegger van het moderne Turkije, kom je overal in de stad tegen.
© Rust Cohle

Modern - Sakirin moskee

Ontworpen door een vrouw, het uiterlijk van een UFO, de aantrekkingskracht van een magneet: de Sakirin Moskee Dit hypermoderne gebedshuis is absoluut anders. Het is even zoeken, de moskee ligt verscholen in het Aziatische gedeelte van de stad, maar bij het zien van de aluminium koepel valt je mond open. De architect is Hüsrev Tayla, een bekende in de wereld van het moskee-ontwerp. Het interieur is ontwikkeld door Zeynep Fadillioglu, als eerste vrouw in de geschiedenis betrokken bij het bouwen en inrichten van een moskee. Waar bij de diverse gebedshuizen aan de Europese kant van Istanbul toeristen in en uit lopen, is hier nauwelijks een bezoeker te zien. De gelovigen zijn net zo traditioneel als het gebedshuis modern is. Mannen en vrouwen zijn strikt gescheiden door ingangen aan verschillende kanten van de moskee, die mannen naar de ruimte beneden en vrouwen de trap op naar boven leiden. Gefluister, geprevel en gekniel: moslimdevotie op een bijzondere plek.

De moderne Sakirin moskee heeft een ufo-achtige vorm.
© Turkey Photo

Voor het eerst werd een vrouw betrokken bij de inrichting van moskee Sakirin.
© Turkey Photo

In Istanbul vind je talloze rijk gedecoreerde gebedshuizen.

De Sultan Ahmet Moskee, ook wel de Blauwe Moskee genoemd, is een traditionele moskee.

Historisch slapen in Istanbul

Het eerst luxe hotel van het Ottomaanse Rijk en the place to be voor schrijvers, kunstenaars en wereldleiders – Pera Palace is al sinds de opening eind 19e eeuw ongekend populair. Een whiskydrinkende Ernest Hemmingway of dagdromende Greta Garbo kom je er niet meer tegen, maar nostalgie heeft Pera Palace te over. Zelfs nu het tot een vijfsterren luxehotel is omgebouwd. De Turkse staat duldde alleen herstel en geen verbouw van de onderste verdiepingen, daarom zien lobby, zalen en trappenhuis er weer precies zo uit als net na de opening in 1895. Op de hogere verdiepingen zijn drastischere wijzigingen doorgevoerd. De kamers komen hier uit op een galerij die een tikje te modern en te strak aandoet. Het nieuw geïnstalleerde daklicht heeft het heerlijk mysterieuze sfeertje van de overloop verjaagd. In de kamers zelf is dat er nog wel. Zo hangt er in de Greta Garbo suite een zweem parfum in de lucht; alsof de actrice net is vertrokken.

Iconisch gebouw in iconische stad: Pera Palace.
© Pera Palace

Ook Agatha Christie verbleef graag in Pera Palace om er haar boeken te schrijven.
© Pera Palace

Alles op de benedenverdieping van Pera Palace is in originele staat.
© Pera Palace

Bij Pera Palace zit je mooi als de avond valt.

Modern slapen in Istanbul

Slapen, of misschien juist wakker blijven? W is hip, hot en happening – zowel overdag als ’s nachts. Wie hier voet over de drempel zet weet het meteen: iedereen die iemand is in Istanbul haalt in de W Lounge een cocktailtje voor het stappen. Het Istanbulse W Hotel staat in de wijk Nisantasi waar rijke Istanbulse dames op hun dure hakjes van prachtige boetiek naar kunstige galerie trippelen. Het kameraanbod belooft wat: de keuze bestaat uit een wonderful, spectacular of fabulous room om nog maar te zwijgen van de suites – WOW en extreme WOW. In restaurant, bar en lounge blijft het licht vaak lang branden. Als ik dan eindelijk in mijn bed lig, val ik meteen in slaap. De volgende ochtend aan het ontbijt – dat alles heeft wat je van een luxe hotel mag verwachten – hoor ik de heren aan de tafel naast mij praten over hoe ontzettend goed de bedden zijn. Ik lag er te kort in om het me te realiseren, maar voel me gezien de korte nacht wel verrassend fit. De ober, die hier nooit ver weg is, komt vragen of ik meer jus, thee of misschien koffie wil. Dit is oosterse gastvrijheid, gekleed in een supermodern designjasje

Modern en in vele grote steden, dus ook in Istanbul: het W Hotel.

Tip voor je Istanbul-trip

De beste tijd om naar Istanbul te reizen is in mei/juni of september/oktober. Door het vochtige mediterrane klimaat kunnen de winters erg nat en de zomers erg heet zijn. De gemiddelde temperatuur is 6 graden in de winter, 14 in voorjaar en herfst en 22 in de zomer – maar vochtige zomerdagen boven de 35 graden zijn geen uitzondering.