ZwedenZweden: wintersport om van te smullen

Maak je geen zorgen: het zijn gewoon iets smallere ski’s, waarmee je rechtdoor in plaats van naar beneden gaat. Hoe ingewikkeld kan het zijn? Wel, verduveld lastig, zo blijkt. De sportschoen klikt bijvoorbeeld alleen vast bij de punt, waardoor vooroverleunen – een automatisme voor skiërs – meteen vooroverkukelen wordt. De vloeiende bewegingen die onze jonge ‘längdskidåkningsinstruktör’ – langlaufleraar – voordoet, blijken in het Zweedse skispoor dan ook niet eenvoudig na te doen voor een paar Hollandse benen, die vooral bezig zijn hun evenwicht te bewaren. Belangrijke (bij)les: langlaufen doe je niet in skikleding (te warm!).

Lang skiseizoen in Zweden

Het mag de pret verder niet drukken: dit vooruitschuifelen op een stel lange tandenstokers vindt plaats in een besneeuwd bos, onder een staalblauwe hemel en in het stralende licht van een zon die om 10 uur ’s ochtends zelf pas net wakker is. Een van de voordelen van wintersport in Zweden: de dagen zijn er in december en januari zo kort dat de heldere lucht voortdurend van kleur verschiet. Al rap na het middaguur begint de schemering, waardoor de skiliften al om half vier ’s middags hun dagelijks draaien staken. Dit wordt echter snel goedgemaakt: in februari en maart, als de meeste Zweden gaan skiën, is het hier net zo lang licht als in de Alpenlanden. En het skiseizoen loopt hier door tot mei, als de zon pas om half tien ’s avonds ondergaat.

Rechtstreeks naar Östersund

Wie eens in het noorden wil gaan skiën, kan sinds kort vanaf Schiphol en Groningen rechtstreeks vliegen op Östersund, een stadje van zo’n 50.000 inwoners precies halverwege Zweden. Het ligt midden in de provincie Jämtland, ongeveer zo groot als Nederland, maar met slechts 110.000 inwoners. De dichtstbijzijnde stad is dan ook niet Stockholm, op zo’n zeven uur rijden, maar het Noorse Trondheim, op ‘een te verwaarlozen’ 260 kilometer afstand

Östersund: geliefde pleisterplaats

Er is overigens geen enkele reden daarheen te rijden, want dankzij de geïsoleerde ligging in het glooiende landschap vol meren en meertjes is Östersund een geliefde pleisterplaats voor mensen op zoek naar werk, handel en vertier. Er zijn volop clubs en bars, die graag het bier schenken van de lokale brouwerijtjes.

Gastronomische stad 

Östersund voert sinds 2010 Unesco’s eretitel ‘creative city of gastronomy’ dankzij de vele ambachtelijke lokale producten en gerechten, van de elandencarpaccio bij restaurant Republiken en de cantharellensoep met Västerbottenkaas van Hamngatan tot Sav, een smakelijke prosecco gemaakt van berkensap. En Zweden blijken echte optimisten: de rooftopjacuzzi van Hotell Östersund staat het gehele jaar gezellig te bubbelen, zelfs al begint het hier in oktober al te vriezen.

Uitstekende sneeuwcondities in Åre

Vanaf Östersund is het zo’n anderhalf uur rijden naar Åre, met meer dan 100 kilometer aan piste het grootste skigebied van Scandinavië. Erg hoog gaan de pistes niet: de top ligt hier op 1274 meter, maar meer is ook niet nodig. Het dikke pak sneeuw is gegarandeerd en nog van uitmuntende kwaliteit ook – Åre was al meer dan honderd keer gastheer van een World Cup-skiwedstrijd

Geschikt voor iedereen

De gevarieerde pistes maken het gebied geschikt voor alle skiërs, van beginnende pizzaschuivers tot de jaloersmakende stilisten die lachend de buckelpiste afdansen. De kers op de taart vormt het uitzicht vanaf de piste over het grote meer, feitelijk een breed uitgelopen rivier, waarop in de winter – uiteraard – ook wordt geschaatst.

Overzichtelijk en gezellig Åre

Blijf niet te lang genieten van het uitzicht, want beneden wacht een kleine verrassing. Daal je de piste richting Åre af, en slaag je erin voorbij de gezellige skibar Timmerstugan te glijden zonder even te stoppen, dan ski je pardoes het dorpsplein van Åre op. Downtown Åre is uiterst overzichtelijk: rechts het treinstation met daarachter het meer, links de berg met de skipistes en daar tussenin allerlei gezellige winkelstraatjes. Hoewel het dorp zelf maar zo’n 3500 inwoners heeft, telt het meer dan vijftig restaurants om alle wintersporters te bedienen.

Klassiek berghotel in centrum

In het klassieke berghotel Åregården, midden in het centrum, waan je je in een oude herenclub, compleet met wijnbar, waar je heerlijk eet in een indrukwekkend en sfeervol souterrain. Gelukkig – het blijft Zweden – word je in de lobby hartelijk verwelkomd door een levensgrote eland; een opgezet exemplaar, dat wel.

Cocktails bij Supper

Iets minder sjiek, maar net zo lekker, is Supper, waar je bij binnenkomst een paar barmannen druk ziet jongleren met cocktailshakers. Beslist eentje bestellen, want het schouwspel is het meer dan waard. Overigens vallen de drankprijzen in Zweden behoorlijk mee in vergelijking met enkele jaren geleden. Je krijgt geen hartverzakking meer als je nu een biertje bestelt; het zijn doorgaans Amsterdamse prijzen, rond 6 euro voor een halve liter bier.

Alcohol van de Zweedse staat

Wil je alcohol – van bier en wijn tot gedestilleerd – in een winkel kopen, dan moet je in Zweden naar de Systembolaget, de staatsslijterij waar ze alles hebben wat je hartje begeert. Een fles wijn kost hier snel 20 euro, maar je bent dan wel verzekerd van goede wijn: Chateau Migraine wordt in Zweden niet verkocht.

Knusser skiën in Vemdalen

Wil je lekker skiën, maar heb je minder behoefte aan een bruisend nachtleven, dan kun je ook koerszetten naar Vemdalen, zo’n anderhalf uur ten zuiden van Östersund. Vemdalen verbindt drie skigebieden: Björnrike, Vemdalsskalet en Klövsjö/Storhogna. Vemdalsskalet, waar wij verbleven, is een klein en knus dorpje, met alles wat je nodig hebt – inclusief een paar gezellige restaurants. Bij Hovde Kök & Bar aten we ‘isterband’, een typisch Zweedse worst, met gestoofde aardappelen en rode bietjes: veel traditioneler wordt het niet. De gehaktbal van elandenvlees was overigens even smakelijk – lokale specialiteiten zijn zelden van de vegetarische variant, zo blijkt.

Heerlijke gezinsbestemming

Vemdalsskalet is de ideale gezinsbestemming: een overzichtelijk aantal ruim bemeten pistes en boven op de berg een mooi uitzicht over de omgeving. Je zit hier nog geen 1000 meter hoog, maar dat is meer dan genoeg in deze sneeuwzekere omgeving, waar je zomaar een kudde rendieren langs de piste kunt zien… eh… wat doen ze eigenlijk? Grazen? Sneeuwballen gooien? Hoe dan ook, Zweedser wordt het niet. En nog een voordeel: vanaf de piste kun je vrijwel ieder hotel binnenskiën.

Goed voor je lijf: de sauna

Mocht je nog een stuk middag overhebben nadat de zon is ondergegaan, wat in december en januari zomaar het geval kan zijn, dan weten de Zweden precies wat het lijf nodig heeft: een sauna met bubbelbad. Dat je voor het fysieke schrikeffect ook de ijswaterdompeling moet ondergaan, spreekt vanzelf. Een iets – maar niet veel – genadiger optie is even in de sneeuw rollen, met als belangrijkste voordeel dat je je medebadgasten op een onverwachte sneeuwbal kunt trakteren. Bij Storhogna Högfjällshotell & Spa hebben ze daarnaast een heerlijk verwarmd binnenzwembad en een goed restaurant in de naastgelegen overdekte wintertuin.

Langlaufen in Zweden

De ideale voorbereiding als je de volgende dag wilt gaan langlaufen; Vemdalen biedt ruim 80 kilometer aan langlaufroutes. Tip: neem vooraf wel even les, laat je niet ontmoedigen door de souplesse van de jonge instructeurs en trek vooral niet je dikke skikleding aan – een trainingsjack met bodywarmer volstaat. O ja, nog een tip: drink niet te veel de avond ervoor. Dat evenwichtsgevoel zul je hard nodig hebben...